Nếu bạn đang học Luật hoặc hành nghề Luật, thì Phải – Trái – Đúng – Sai của Michael Sandel là cuốn sách rất đáng để đọc.
Mặc dù cuốn sách này không đề cập trực tiếp về nghề Luật sư, nhưng đã đưa ra nhiều case study, tình huống thức tế với các góc nhìn, phân tích khác nhau đến đối lập nhau nhưng đều có sức thuyết phục rất cao, đến nỗi bạn rất khó để quyết định mình nên chọn đứng về phe nào. Nó giống như bạn là cử tri đứng trước 2 ứng cử viên Tổng thống và không biết phải bầu cho vị nào bởi khả năng hùng biện của mỗi vị đều đang thuyết phục bạn tin rằng họ phải là người được chọn.
Thông điệp của cuốn sách cung cấp cho người đọc nói chung và dân hành nghề Luật nói riêng kỹ năng lắng nghe, chấp nhận sự khác biệt và thuyết phục người khác chấp nhận quan điểm của mình. Điểm quan trọng vai trò của Luật sư không phải bảo vệ cho người đi kiện (nguyên đơn) hay bị kiện (bị đơn) mà là sử dụng chứng cứ gì, quy định nào, điều khoản nào, lập luận ra sao để bảo vệ lợi ích hợp pháp cho khách hàng của mình.
Những học thuyết của Bentham, Kant, Rawls hay Aristotle về lẽ công bằng và đạo đức được tác giả nêu ra không chỉ là lý thuyết hàn lâm, mà chúng nằm ngay trong những nguyên tắc về công bằng, chính sách pháp luật mà dân Luật đang áp dụng hàng ngày.
Tóm lại cuốn sách cũng đã phản ánh nguyên tắc: pháp luật là công cụ, đạo đức là nền tảng để đạt được công lý.
Người làm nghề Luật không chỉ làm đúng luật, mà còn phải hành xử dựa trên lẽ phải.
Phải – Trái – Đúng – Sai là cuốn sách gợi mở và phản ánh điều đó.
Luật sư Lê Nguyên Hòa.
