Luật sư có phải nhậu nhiều không? Đó là câu hỏi mà thỉnh thoảng tôi vẫn nhận được từ vài người ngoại đạo. Thậm chí, một người bạn cùng học luật với tôi từ thời đại học nhưng ra trường làm khác ngành, cũng hỏi tôi “Luật sư ở Sài Gòn chắc nhậu nhiều lắm phải không?” Rõ ràng là “dung nhan” của tôi không thuộc loại bợm nhậu, nhưng vẫn có người “trông mặt mà bắt hình dong”. Để rộng đường dư luận thì tôi phải làm rõ rằng: tôi có khả năng uống bia và rượu, kể cả ăn mồi…nhưng không thuộc loại “bợm” hay thường xuyên nạp cồn vào dạ dày. Mỗi năm, tôi chỉ tham gia những cuộc ăn kềm đồ uống có cồn với dung tích lớn không quá 10 đầu ngón tay, tức đủ để gan, thận cũng như não của tôi không bị tổn thương hay ảnh hưởng đến sức khỏe, tuổi thọ.

Tôi cũng thông cảm cho nhiều người có quan điểm Luật sư nên nhậu nhiều, bởi họ cho rằng Luật sư phải tạo mối quan hệ thì công việc mới thuận lợi được, mà nhậu thì rõ ràng là con đường thiết lập quan hệ phổ biến và có vẻ là hữu hiệu. Bạn không nghe nhầm đâu, đây là quan điểm được rất nhiều người thừa nhận và tuân thủ nghiêm ngặt nữa là đằng khác.

Quan điểm trên không đúng, không sai bởi với tôi đó đơn giản là sự lựa chọn. Đầu tiên là mối quan hệ được xây dựng không phải chỉ trên bàn nhậu mà còn từ nhiều con đường khác nhau. Dù là con đường nào đi chăng nữa, thì một mối quan hệ công việc bền vững hay xã giao cũng sẽ được xây dựng từ các yếu tố: (i) sự tin cậy; (ii) năng lực; (iii) lợi ích. Sự tin cậy luôn luôn là một yếu tố tiên quyết trong mọi mối quan hệ. Nếu nhìn bạn, tôi thấy có nét gian xảo, không tạo được sự tin tưởng thì dù có nhậu 10 cuộc cũng bằng không. Sự tin cậy không đến từ lời nói mà bằng ứng xử, hành động, hình thức lẫn nội dung. Bạn lễ độ, ứng xử văn hóa, kiểu người có giáo dục, giữ chữ tính, chuyện có nói có, chuyện không nói không, hẹn gặp ai đó dù có mưa bão, lũ lụt cũng không quên thì đó cũng là cách tạo sự tin cậy ban đầu. Năng lực là khả năng bạn làm thật giỏi một hoặc một vài công việc nào đó, mà khi đứng trước một nhóm người khác ngành của bạn, thì bạn luôn là số 1. Lợi ích là thứ thực dụng nhất, bạn đừng nhầm lợi ích ở đây chỉ là vật chất mà quên mất còn những lợi ích có giá trị không thua kém, như tâm lý, tình cảm, tinh thần. Nhiều mối quan hệ tồn tại rất lâu và bền chặt nhưng không xuất phát từ lợi ích vật chất, mà họ chỉ gặp nhau, tám chuyện, nghe lời khuyên, động viên cho nhau thì cũng đã đủ họ thấy hạnh phúc khi gặp nhau rồi.

Dựa vào các yếu tố trên, thì có vẻ nhậu là không cần thiết, là dư thừa? Theo tôi lập luận này không sai nhưng cũng chưa chuẩn. Bạn không thể ngồi nhậu đến hết cuộc, đi tăng 2 tăng 3 với nhau để chứng tỏ bạn là người có thể tin cậy vì luôn đồng hành đết hết cuộc chơi. Bạn cũng không thể lấy tửu lượng ra để nói rằng bạn là người có năng lực, có trình độ hay có khả năng giải quyết hết các lon bia trên bàn. Bạn cũng không thể trả tiền cho chầu nhậu đó để cho người được mời thấy rằng chơi với bạn thì họ luôn có lợi, mà có thể nhiều người ngồi trong bàn nhậu mà bạn đã trả tiền sẽ không bao giờ nhớ tên và thậm chí là mặt bạn nếu gặp lại lần thứ hai.

Thế nhưng, nếu bạn xem “nhậu” là môi trường để ngồi với nhau lâu hơn, có thêm thời gian để thể hiện bạn có thể tin cậy được, có năng lực giải quyết vấn đề của người khác và đôi bên đều có lợi…thì lúc đó bạn thực sự lợi hại vì rõ ràng dù uống nhiều mà bạn vẫn giữ được sự tỉnh tháo để thiết lập 3 trụ cột trên, thì người khác phải chú ý đến bạn là điều tất yếu.

Tuy nhiên đừng tưởng bở, bia rượu có thể giúp ích cho bạn rất nhiều để tạo nên sự bản lĩnh nhưng cũng sẽ hại bạn khi quá đà. Nếu trong lúc nhậu, tôi nghe bạn hứa hẹn rất nhiều nhưng sau đó bạn chả thực hiện được bao nhiêu, thì rõ ràng với tôi bạn không đủ tin cậy. Vậy thì cuộc nhậu đó chỉ giết chết mối quan hệ chứ không tích cực gì. Mà bản thân tôi thì thấy cái hậu quả này nhiều lắm rồi. Khi cồn vào, họ có thể hứa giúp bạn lên mặt trăng gặp chị Hằng hay xuống Thủy Cung gặp nàng tiên cá. Nhưng tỉnh rượu rồi, thì họ lại tỏ ra là một người “ngại độ cao”, “sợ chết nước” và chả giúp gì được bạn đâu.
Với tôi, là Luật sư có thể nhậu nhưng không nên nhậu nhiều, bởi các lý do sau:

Về mặt hiệu quả công việc: Luật sư cần khả năng tư duy logic, minh mẫn, tập trung cao độ cho việc nghiên cứu hồ sơ, pháp luật và đưa ra giải pháp giúp khách hàng giải quyết các vấn đề khó của họ. Nhậu nhiều sẽ bào mòn tư duy, sự tập trung của Luật sư.

Về mặt quản trị rủi ro: Nhậu nhiều, có thể làm Luật sư “chém gió”, nói chuyện hớ hênh và lộ bí mật khách hàng – một nguyên tắc tối cao không được phạm.

Về mặt sức khỏe và nghề nghiệp dài hạn: Luật sư thường xuyên họp hành với khách hàng, tham gia các phiên Tòa hay các buổi hỏi cung trong các vụ án hình sự. Giọng nói là một tài sản quan trọng của Luật sư. Nhậu nhiều rõ ràng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và đặt biệt giọng nói của Luật sư. Không một khách hàng nào muốn nghe Luật sư ngồi lè nhè trong các cuộc họp cả.

Về chuẩn mực nghề nghiệp: Người Luật sư là nghề được xem là cao quý không phải vì cái tên mà là bản chất, lịch sử và các giá trị của nghề nghiệp tạo ra và mang đến đã góp phần xây dựng và bảo vệ công lý. Lạm dụng rượu bia sẽ làm suy giảm uy tín và vị thế của người Luật sư, nhất là lúc say xỉn.

Vậy nên Luật sư có nên nhậu nhiều hay không? Với tôi là không, với bạn có khi là sự lựa chọn. Hãy xem quan điểm của tôi chỉ để tham khảo, đừng cho nó là đúng đắn hoàn toàn nhưng cũng đừng vội phản bác vì cả bạn và tôi đều có quyền chọn lựa lối sống và phương pháp làm việc cho mình miễn không gây hại cho ai.

Luật sư Lê Nguyên Hòa

TPHCM 27/09/2025.